Kinoa salatası / kinoalı kısır

Bir tahıl düşünün ki, görünüş olarak bulgura ya da çok küçük bir mercimek tanesine benziyor. Kinoa et kadar proteinli ve vücutta sütten daha iyi kullanılabilen yüksek miktarda kalsiyuma sahip. Çok fazla lif oranına sahip olduğu gibi, gluten içermediği söyleniyor (gluten şikayeti olanların kullanmadan önce yine de doktoruna danışmasını tavsiye ederim). Kolestrol içermeyen kinoa, yağdan fakir, kolay sindirimi  sayesinde bebekler ve çocuklar için de çok besleyici bir tahıl.
Bugün sizlerle, sevgili Megi sayesinde tanıştığım kinoa (quinoa) ile tanıştırmak ve onunla hazırladığım güzel bir salatayı paylaşmak istedim.

Adı hepimize yabancı gelse de, faydalarını okuduğunuz zaman neden daha önce denemediğinize inanın üzüleceksiniz. Kinoa, İnka'ların 'tahıl ana' adını verdikleri mükemmel bir tahıl. Günümüzde hala Orta ve Güney Amerika halkının çok kullandığı bir besin. Ayrıca piştikten sonra, etrafında oluşan beyaz fırfıra benzer çizgili görüntüsü ile çok sevimli. Bir de, yerken ağzınızda patlayan kesecikler varmış gibi çıkardığı çıtırtıyı da eminim çok seveceksiniz. Nasıl ve nerede kullanırım derseniz...

Birkaç saat suda bekletip, içindeki enzimleri harekete geçirdikten sonra sadece on beş dakika gibi kısa bir sürede pişiyor. Suda bekletmek istemezseniz yine sorun yok, pişme süresi değişmiyor, sadece ekleyeceğiniz su miktarı değişiyor. Islatarak pişirir, bolca yıkarsanız, kuru börülceye benzer kokusu da epeyce hafifliyor. İlk denemeyi bulgur yerine kullanarak kinoalı  kısır olarak yaptım. Evdekiler, eğer tanelerin görüntüsü farklı olmasa bulgurla yaptığımı sanacaklardı. Hiç yadırgamadılar, hatta görüntüsü çok hoşlarına gitti, afiyetle yediler. Ertesi gün, kuru dolma hazırlarken, bulgur yerine yine kinoa kullandım. Tadında ve lezzetinde hiç bir değişiklik olmadı ama içerdiği vitaminler, protein, kalsiyum ve aminoasitler sayesinde çok daha sağlıklı bir dolma olduğu kesin. Kinoa'yı pirinç ve bulgurun kullanıldığı her yerde kullanabilirsiniz. Mesela güzel bir çorbada. Hatta her salatanın içine birkaç kaşık ekleyip çok besleyici kinoalı salatalar yapabilirsiniz. Yazının sonunda hakkında çok daha detaylı bilgi bulacağınız kinoa ile, bundan sonra sık sık denediğim değişik tarifleri de sizinle paylaşacağım ama, ilk tanışmayı hepimizin severek yediği kısır ile yapmak istedim...

Kinoalı kısır tarifi/ kinoa salatası tarifi

Malzemeler:

• 1 su bardağı kinoa
• 1,5 su bardağı su (aynı bardak ile ölçün)
  
• 1 yemek kaşığı biber salçası ya da domates salçası
  
• 1 adet salatalık
• 2 yemek kaşığı biber salatası ya da 2 adet biber
• 1 büyük domates ya da 2 yemek kaşığı yazdan hazırladığınız domates sosu
• 1 çay bardağı kırılmış ceviz
• yarım demet maydanoz
• 2 diş ezilmiş sarmısak
• 2 adet taze soğan
• 3-4 adet körpe kıvırcık yaprağı
• 1 adet limonun suyu
• yeteri kadar zeytinyağı
• yeteri kadar tuz, taze çekilmiş karabiber, pul biber ve bolca kimyon

Hazırlanışı:

• Kinoayı ince süzgece koyun ve su dolu bir kasenin içinde 2 saat bekletin. Bekleme sonrası bolca yıkayın ve tencereye koyun, üzerine 1,5 su bardağı soğuk su ekleyin kapağını kapatın ve kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin. Tamamen suyunu çektikten sonra çatalla karıştırırak havalandırın tuz ve baharatlarını ekleyin, kullanacağınız zeytinyağının bir kısmını da ekleyin karıştırın ve soğumaya bırakın. (Sıcakken eklediğiniz, zeytinyağı ve baharatların aroması daha güçlü olacaktır. Dilerseniz bu işlemi de soğuduktan sonra yapabilirsiniz.) 
• Sıcağı gittikten sonra, salçayı ekleyin ve ezmeden iyice karıştırın. İnce kıyılmış taze otları, limon suyu, zeytinyağı, sarmısak ve cevizi ekleyerek karıştırın ve ister ılık, isterseniz soğuk olarak servis edin.
• Eğer kinoayı ıslatmadan hazırlarsanız o zaman su miktarını şöyle ayarlayın: 1 bardak kinoa için 2 bardak+çeyrek bardak soğuk su ekleyin ve yine aynı şekilde kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin.
• Şimdi domates ve biber mevsimi olmadığı için yerine kullanacağınız alternatifleri ekledim. Mevsiminde taze, domates ve biberle çok daha lezzetli olacaktır. Siz içine istediğiniz malzemeyi ilave edin ya da çıkarın. Tamamen damak tadınıza göre hazırlayabilirsiniz.   Aralık 2010
  

• Kinoalı köfteli pazı çorbası tarifimi buradan okuyabilirsiniz.
• Kinoalı karabuğday salatası tarifimi buradan okuyabilirsiniz.
  
• Kinoalı balkabaklı köfte tarifimi buradan okuyabilirsiniz.

KİNOA HAKKINDA

• 120 çeşidi olmasına rağmen, bilinen üç çeşidi kullanılmaktadır. Beyaz (Türkiye'de sadece bu çeşidini bulabildim), kızıl veya grimsi. NASA tarafından uzun uzay uçuşlarında, mürettebatın beslenmesi amacıyla uzay aracında yetiştirilicek tahıl olarak seçilmiş. Eğer filizlendirerek kullanırsanız besin değeri daha da artıyor. Filizlendirilmiş kinoanın gücü etten daha yüksek.
• Protein oranı çok yüksek olan kinoa'yı protein oranında karşılaştırma yaparsak bir çay fincanı kinoanın protein oranı, bir orta boy hamburgerdeki proteinden daha fazladır. İçindeki proteinler yüksek kalitede ve bütün temel aminoasitleri içeriyor. İnsan beslenmesi bakımından ideale yakın bu protein içeriği süte çok benziyor. İçerdiği kalsiyum ise bir bardak sütteki kalsiyumdan daha fazla.
• Gluten içermediği için, gluten alerjisi olanlar için de mükemmel bir besin (Gluten rahatsızlığı olanlar doktorunuza danışmadan kullanmayın lütfen).
  

Besin değeri?

• Proteinden zengin, yağdan fakir, kolesterol yok.
• A,B,C,D,E ve K vitaminlerini içeriyor.
• Kalsiyum zengini olduğu için dişleri ve kemikleri güçlendiriyor.
• Demir oranı yüksek olduğu için, kansızlığa iyi geliyor.
• İçerdiği bitkisel kimyasalların meme kanserine karşı koruyucu olduğu düşünülüyor.
• Tüm zorunlu aminoasitleri içeriyor.
• 100 gramında 6 gram lif içeriyor. Bu sayede kabızlığa iyi geliyor.
• 100 gramında 372 kalori bulunuyor.   Aralık 2010

Kinoa ile 26 Nisan 2012 tarihli Aktüel Dergisi'ne konuk oldum...

Bu tarifleri beğendiyseniz bunları da deneyin.

• Fermente nohut tarifimi buradan okuyun.
• Etli siyez bulgur pilavı tarifimi buradan okuyun.
• Ot böreği çalkama tarifimi buradan okuyun.